این‌گونه از شرکت‌ها بین اشخاص حقیقی برای فعالیت در امور مربوط به توزیع و جهت اهداف خود که در قانون به منظور بهبود بخشیدن به وضعیت اقتصادی و اجتماعی اعضا است تشکیل می‌شود. از دیگر نکاتی که در مورد شرکتهای تعاونی وجود دارد باید به پنج نکته خاص اشاره داشت که در ادامه با یکدیگر مرور خواهیم کرد. تعیین خط مشی و برنامه شرکت تعاونی و تصویب بودجه جاری و سرمایه گذاری و اعتبارات وامهای درخواستی و سایر عملیات مالی به پیشنهاد هیئت مدیره و …. هیأت مدیره باید جهت تکمیل پرونده، فهرست اسامی و مشخصات اعضای هیئت مدیره، مدیر عامل، بازرس یا بازرسان و کلیه اعضاء تنظیم کند و به اداره تعاون تحویل دهد. شرکتهایی که تمامی سرمایه آنها توسط سهامداران شرکت که حداقل 3 نفر باشند، تأمین می‌گردد سهامی خاص نامیده می‌شوند و در مقابل به شرکتهایی که بخشی از سرمایه آنها با فروش اوراق به عام مردم تأمین می‌شود، سهامی عام گفته می‌شود.
نحوه امضاء اين اسناد در اساسنامه تعاوني مشخص شده است و معمو ً لا با امضاء يك يا دو نفر از اعضاء هيأت مديره و امضاء مديرعامل و مهر تعاوني و اوراق عادي و اداري با امضا ء مديرعامل و مهر تعاوني معتبر خواهد بود. هيچيك از اعضاء هيأت مديره حق ندارد منفردًا اقدام به دعوت براي تشكيل مجمع عمومي بنمايد مگر اينكه از طرف هيأت مديره وكالت يا نمايندگي كتبي داشته باشد. ٢- حداقل ٢ماه قبل از پايان ثبت شرکت دوره خدمت هيأت مديره و يا بازرسان براي تشكيل مجمع عمومي عادي كه يكي از دستورات آن انجام انتخابات باشد. مجمع عمومي فوق العاده چنانچه از نامش پيداست هرگاه موضوع فوق العاده براي تعاوني پيش آيد و تصميم گيري درباره آن خارج از حيطه وظايف مديران يا بازرسان تعاوني باشد اقدام به تشكيل آن مي نمايند. مجمع عمومي فوق العاده را ميتوان در هر موقع از سال ودر يك بررسي چندين بار برگزار نمود.
پس از انقلاب اسلامی سیاست دولت در ایران توجه به تقاضا‌کنندگان مسکن بوده است. در نتیجه انفرادی‌سازی با حمایتهای دولت به ویژه در شهرها رونق گرفت. ٤-پس از انتخاب هيأت رئيسه مقام دعوت كننده ورقه حضور و غياب و اوراق نمايندگی هاي تام الاختيار اعضاء غايب و صورت اسامي اعضاء را براي كنترل رسميت جلسه در اختيار رئيس مجمع قرار می دهد. ٣-يك نفر رئيس،يك نفر منشي و دو نفر ناظر مجمع و در تعاونی هاي بزرگ ٧نفر شامل رئيس،نايب رئيس،منشي و ٤نفر ناظر مجمع از ميان اعضاء انتخاب می شوند. مديران يا مقام دعوت كننده مجمع بايستي ضمن كنترل هدايت اعضاء يا نمايندگان و اوراق وكالت نامه ورقه حضور در جلسه توسط اعضاء امضاءو به آنها برگ ورود به جلسه ارائه گردد . ملاك تشخيص تعداد اعضاء حاضر در جلسه ورقه اي است كه حاضران در بدو ورود به جلسه اصالتًا يا به نمايندگي از طرف عضو آن را امضاء می نمايند.
در این مرحله با انتخاب گزینه پیگیری و ورود، کد ملی به عنوان نام کاربری، رمز عبور و کد پیگیری پیامک شده می‌تواند به محیط سامانه وارد شود. با استفاده از خردجمعی و تکیه به آراي مساوي در مجامع عمومی، داراي بهترین ارزش هاي انسانی، دینی و بین المللی می باشند و تجسم عینی اصول مردم سالاري به شمار می روند. هر گونه بهره‌گیری از مطالب مجله فرادرس به معنی پذیرش شرایط استفاده از آن بوده و کپی بخش یا کل هر کدام از مطالب، تنها با کسب مجوز مکتوب امکان پذیر است.
البته اگر این سرمایه به صورت نقدی و جنسی در نظر گرفته شده است نیز باید تا زمان مقرر، تقدیم شود. در نهایت ثبت شرکت تعاونی بدون در نظر داشتن یک سوم از سرمایه کل، قابل بررسی نیست. اشاره کردیم که در زمان تهیه مدارک لازم مهم است که فیش پرداختی این مبلغ را در اختیار داشته باشید. شما باید در یک بانک معتبر حسابی را به نام شرکت خود افتتاح کرده و میزان ۵۱% از کل سهام شرکت را برای ثبت شرکت تعاونی در قدم اول، به آن حساب واریز کنید.
- منظور از ثبت شرکت ارزان ، به ثبت رساندن شرکت به شکل مسئولیت محدود و یا سهامی خاص است که با کمترین تعداد و سرمایه تاسیس می شوند و حوزه فعالیت معمولی در بسته روزنامه رسمی دارند.
- حداقل هفت تعاونی داوطلبانه پس از تشکیل عضو در هر انجمن (مجمع، هیئت مدیره، هیئت بازرسی) مانند روند ثبت شرکت تعاونی ثبت خواهد شد.
- در صورتی که ترازنامه شرکت تعاونی نشان دهنده سودآوری (ایجاد سود) فعالیت شرکت در سال مالی قبل باشد این سود باید بین تمام اعضاء تقسیم شود.
مسئولیت مالی اعضا در شرکتهای تعاونی، محدود به میزان سهم آنان است مگر اینکه قرارداد، مورد دیگری را بیان کند. هدف شرکتهای تعاونی سهامی عام و شرکتهای تعاونی فراگیر ملی، خصوصی‌سازی و کاستن از فاصله دهک‌های پایین است. شرکت تعاونی سهامی عام مشمول مقررات سهامی عام و تعاونی فراگیر ملی مطابق اساسنامه می‌تواند ساختار تعاونی یا سهامی عام را داشته باشد. توجه داشته باشید که در قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، شرکتهای عنوان‌شده در بالا، «شرکتهای تعاونی متعارف» نامیده می‌شوند.
البته اگر شرکت تعاونی به صورت آزاد و یا عمومی ثبت شده باشد عضویت معمولا در شرکت های تعاونی محدودیتی ندارد اما شرکت تعاونی کشاورزی ماهیتا خاص افرادی است که شرایط خاص دارند، یعنی عضو جامعه کشاورزی محسوب می شوند. به صورت کلی ثبت شرکت تعاونی کشاورزی همانطور که گفته شد نیاز به 7 نفر حداقل شریک یا سهامدار دارد. البته عمدتا تعداد سهامداران در شرکت های تعاونی از جمله شرکت تعاونی کشاورزی بیشتر خواهد شد. منظور این است که نباید این تعداد کمتر باشد و در هر زمان که تعداد شرکا یا سهامداران به کمتر از 7 نفر برسد، شرکت ممکن است منحل شود.
ثبت شرکت در مناطق آزاد
در باب قسمت اخیر، که تشکیل شرکت را براساس «مقررات مخصوص که براساس تراضی شرکا باشد» پذیرفته است، باید متذکر شد که این مقررات نباید مخالف با قانون شرکت های تعاونی مصوب ۱۳۳۴ و دیگر قوانین مرتبط باشد. ♦ سهام شرکت تعاونی با نام و غیر قابل تقسیم است و بهای آن باید نقداَ پرداخت شود. شرکتی است که به منظور اشتغال اعضاء در امور مربوط به کشاورزی، دامداری، دامپروری، پرورش و صید ماهی، شیلات، صنعت، معدن، عمران شهری و روستایی و عشایری و نظایر اینها فعالیت می‌نماید.
مجامع عمومی فوق العاده می توانند ادغام شركتهای تعاونی را با یكدیگر تصویب نمایند. صورتجلسات مجامع عمومی فوق العاده تعاونی هایی كه با هم ادغام شده اند به همراه مدارك مربوطه حداكثر ظرف مدت دو هفته جهت ثبت به اداره ثبت شركتها تسلیم شده و خلاصه تصمیمات نیز به اطلاع كلیه اعضا و بستانكاران می رسد . برای مثال اگر شما بخواهید با یک مجموعه دولتی یا خصوصی مذاکره کنید برای عقد قرارداد لازم است شرکت داشته باشید. زیرا معمولاً آنها به اشخاص حقیقی نمی‌توانند به سادگی اعتماد کنند و ترجیح می‌دهند طرف قرارداد شخصیت حقوقی داشته باشد. ثبت شرکت باعث می‌شود اختلافی در زمینه تقسیم سود بین شرکا در آینده به وجود نیاید یا به حداقل برسد.
در ضمن باید اعضا هیئت مدیره و هیئت رئیسه نیز که سه نفر هستند مشخص شوند. در شرکت تعاونی الزاما این قانون باید رعایت شود که سالیانه قسمتی از سود شرکت به میزان حداکثر 5 درصد به عنوان سرمایه شرکت یا اندوخته شرکت، 5 درصد به عنوان ذخیره قانونی و 4 درصد نیز به عنوان تعاون و آموزش در حساب شرکت واریز شود. همچنین شرکت های تعاونی می توانند نیمی از ذخیره قانونی خود را برای افزایش سرمایه در نظر ثبت تغییرات بگیرند. نحوه تشکیل مجمع عمومی مطابق با آیین‌نامه تهیه شده توسط وزارت تعاون خواهد بود. در صورتی که هیئت مدیره در زمان تعیین‌شده مجمع را برقرار نکند، وزارت تعاون خود شخصاً اقدام خواهد کرد. در شرکتهای تعاونی سهامی عام، سهم‌ها بانام هستند و تملک و انتقال این سهام نیازمند به ثبت در دفتر سهام شرکت و رعایت سقف مالکیت سهام مقرر در اساسنامه به تشخیص هیئت مدیره است که نباید بیشتر از سقف مقرر باشد.
مطابق ماده 2 ، قانون بخش تعاونی اقتصاد، شرکتهایی تعاونی محسوب می شوند که طبق مفاد این قانون تأسیس و ثبت شده اند. هماهنگ سازی موارد و عملیات مشخص شده در اساسنامه تعاونی با نوع تعاونی از نظر تولید یا توزیع و اینکه شهر یا روستایی بودن آن در شرکتهای تعاونی. بازرس همچنین مسئول حل شکایات احتمالی اعضا در مورد مدیریت و عملکرد هیئت مدیره است و باید نتیجه را به مجمع ارائه دهد. اگر سرمایه اولیه شرکت تعاونی نقدی و یا جنس باشد، باید تسلیم و قیمتگذاری شود.
تشکیل شرکت های تعاونی
همچنین، شرکت های تعاونی از پرداخت حق الثبت و تمبر سهام و مالیات بر درآمد معاف می باشند. ج) با توجه به اينكه وزارت تعاون احداث 5/1 ميليون واحد مسكوني را طي برنامه پنجساله چهارم هدف قرار داده است ضرورت دارد ضمن تغيير در ساختار تعاوني‌هاي مسكن كماكان سياستهاي حمايتي خود را پيگيري نموده و در اين راستا دولت را با خود همراه سازد. مطابق اين آئين نامه رسيدگي به شكايات اعضاء بدوًا در صلاحيت بازرسان و در مرحله بعدي در صلاحيت وزارت تعاون می باشد و شكاياتي قابل رسيدگي است كه داراي نام، و نام خانوادگي و امضاء شاكي و همچنين موضوع مشخص باشد. مطابق ماده ٤٢ در صورتيكه هر يك از بازرسان تشخيص دهند كه هيأت مديره يا مديرعامل ثبت برند تجاری در انجام وظايف محوله مرتكب تخلفي شده و به تذكرات آنان ترتيب اثر نمی دهند مكلفند از هيأت مديره تقاضاي برگزاري مجمع عمومي فوق العاده جهت رسيدگي به گزارش خود را بنمايند. مطابق تبصره ذيل ماده ٤١ قانون تعاون بازرسان حق دخالت در امور تعاوني را ندارند ولي می توانند بدون حق رأي در جلسات هيأت مديره شركت كنند و نظرات خود را نسبت به مسائل جاري تعاوني اظهار دارند ، لذا هيأت مديره موظف است بازرسان را از برگزاري جلسات خود آگاه سازند. ٢- به جزء موارد مندرج در آئين نامه حقوق ، مزايا و پاداش مديران دريافت هرگونه وجهي تحت هر عنوان توسط هريك از اعضاء هيأت مديره يا پرداخت آن توسط تعاوني به صورت نقدي يا غير نقدي ممنوع است.
تسهیلات دولت نسبت به شرکت های تعاونی
وجوه ذخیره شده در این حساب برای مخارج و مصارفی که غیرمترقبه بوده و در برنامه ریزی مالی شرکت تعاونی پیش بینی نگردیده‌اند اختصاص می‌یابد. در میان کادر رهبری نهضت تعاونی عد‌های بر این اعتقاد بودند که با کارمندان غیرعضو تعاونی باید مشابه اعضا رفتار شود و سهمی از مزایای و منافعی که شرکت برای اعضا خود فراهم می‌آورد نصیبشان گردد. تعاونی‌ها برای اعضا و نمایندگان متنخب مدیران و کارکنان خود آموزش و کارآموزی تدارک می‌بینند به طوری که آنها بتوانند به نحو موثر به پیشرفت تعاونی خود کمک نمایند. آنها عموم مردم بخصوص افراد جوان و رهبران افکار عمومی را نسبت به ماهیت و فوائد تعاونی مطلع می‌سازند.
